Stikkordarkiv: journalist

Byråkrat-robotar

Byråkrat-robot

Byråkrat-robot; kanskje…

Her om dagen såg eg at ulike mediehus driv og utviklar journalist-robotar. For ein strålande idé! Dei skal gjera det arbeidet som journalistar no gjer, eller i alle fall delar av det journalistiske handverket. For å vera heilt ærleg trudde eg at mediehusa allereie brukte journalist-robotar. Dei fyrste meldingane om desse robotane kom allereie for 12-15 år sidan. Dessutan kan avistekstane kan av og til tyda på at robotane er i fullt arbeid. Men, nei då, robotane er visstnok berre under utvikling, står det å lesa.

Med ein gong eg såg oppslaga om journalist-robotar, tenkte eg på eit anna utviklingspotensial: byråkrat-robotar. Tenk å få skifta ut alle desse personane som veks i tal, og som ofte irriterer det folkeslaget som kallar seg «folk flest». Det må dessutan vera mykje enklare å utvikla ein byråkrat-robot enn ein journalist-robot.  Somme av oss ventar vel at journalistane skal tenkja litt sjølve, medan få ventar at byråkratar tenkjer sjølvstendig.

Sidan det å utvikla ein byråkrat-robot trulegvis skal gjerast av ein eller annan offentleg instans, må sjølve utviklingsarbeidet lysast ut som eit oppdrag. Truleg vil det kosta so mykje at oppdraget må lysast ut i EØS-området. Det er strålande; då er ein sikker på at utviklingsarbeidet ikkje er avgrensa til små og lite robuste utviklarmiljøa her i landet. Og dermed er det ikkje sikkert at First House får oppdraget.

Heilt utan kostnad skal eg presentera nokre av krava som må stillast for å utvikla ein departementsbyråkrat-robot. Det er dette miljøet eg kjenner best til.  Sidan departementsbyråkratar i hovudsak er eit skrivande folkeferd, avgrensar eg meg stort sett til språkkrava. Mennesketypar og utdanningsbakgrunn som må inn i robotprogrammet, får andre ta seg av. For at dei som i nær framtid skal laga den endelege kravspesifikasjonen, skal forstå det eg skriv, presenterer eg krava som såkalla «bullet points». Eg avgrensar meg dessutan til bokmålskrava, sidan det er so mange som hevdar at dei forstår bokmål best.

  • Robotprogrammet skal innehalda oppdaterte partiprogramm, som skal forma grunnlaget for korleis departementsbyråkrat-robotane skal fungera. Dermed kan roboten raskt og utan særskild opplæring kunna skifta arbeidsretning i samsvar med den politiske fargen i regjeringa.
  • Programmet skal ha ei prioriteringsliste mellom ordklassar, og substantiv skal ha førerang. Bruk av verb skal vera på eit minimumsnivå.
  • Setningsbygningen skal prioritera lange setningar, som kvar bør ha minst tre innskotne bisetningar.
  • Innhaldet bør i hovudsak formulerast med passivkonstruksjonar; det gjev inntrykk av at det er ein objektiv lagnad som fører ordet.
  • Komma skal berre brukast i unnataksfall.
  • Robotprogrammet må sikra at robotane bruker ei rekkje ord og uttrykk som i dag er sjølve botnplanken i departementsspråket. Her kjem ei liste over ord og uttrykk som vera med (lista er på ingen måte fullstendig; det er ikkje mogeleg i eit normalt blogginnlegg):
    • «fokus»; skal kunna kombinerast med adjektiva: høgt, stort, breitt o.l. Ordet, eller verbalformene «fokusere», «fokusert», skal brukast minst éin gong i kvart avsnitt
    • «robust»; skal brukast i alle samanhengar der noko skal framstillast som fullverdig, velvaksen eller velfødd
    • «I forhold til», av og til forkorta til «ift»; det skal brukast i alle samanhengar der ein ikkje heilt veit kva som skal meinast.
    • «helhetsvurdering»; det skal brukast når ein ikkje er heilt sikker på kva ein legg mest vekt på
    • «kvalitetssikring»; dette skal fortelja at nokon har lese gjennom tekst og/eller planar mot ekstra god betaling utan nødvendigvis å ha forstått so mykje
    • «kostnadseffektiv»; må alltid vera med i omtaler som gjeld økonomiske tilhøve; då vil alle forstå «viktigheten av at robotparken optimaliseres for å kunne framstå med en robust og kostnadseffektiv produksjonskapasitet og -kompetanse»
    • «kapasitet» og «kompetanse»; dette er ord som kan spreiast over alt for å gje inntrykk av at planar er målretta og gjennomarbeidde
    • «bærekraftig/bærekraft», gjerne i kombinasjon med robust og/eller kostnadseffektiv; det er ein slåande kombinasjon
  • Programmet skal dokumentera at det kan brukast som utviklingsplattform for å erstatta politikarar med robotar ein gong i framtida. I fyrste omgang gjeld det opposisjonspolitikarar.

No ventar eg berre på at utviklarmiljøa skal kontakta meg, slik at eg kan medverka i eit arbeid til beste for framtidssamfunnet. Det er berre å melda seg med kommentar til denne teksten, so skal de få nødvendige kontaktopplysningar. All kontakt skal handerast med adekvat konfidensialitet.

 

Share

Eg treng (kanskje) eit språkkurs

d9c7d3d0-ecb8-47ae-959c-7cdbb053133dHer om dagen vart årets nyord presentert. For ein som er interessert i ord, både nye og gamle, kan augneblinken, når ein les om nyordet, vera ei feststund. Denne gongen vart eg berre forvirra. Det lyste mot meg ei teikning av eit ansikt. Teikninga kunne ha vore henta frå ei barnebok frå 1970-talet. Ut av augo tyt det bulemiske vassdropar. Eg tolka det som tårer. I ein tilstand av makteslaus forvirring les eg gjennom den skrivne teksten som følgjer med og lærer at teiknet betyr «eg ler so eg grin.» Vidare les eg at det er eit heilt teiknspråk der ute i nettheimen, emoji, «et lite digitalt bilde eller ikon brukt til å uttrykke en idé eller følelse i elektronisk kommunikasjon», for å sitera ei autoritativ kjelde, Oxford Dictionaries. Det finst haugar med ansiktsbilete som skal kunna uttrykkja det meste av menneskelege kjensler, når du berre har lært deg dette eigne biletspråket.

Eg i fullt tan ut i nettheimen for å finna ut kva dette nye språket er. Rettnok har eg tid om anna fått meldingar på sms og på e-post med merkelege ansiktsfigurar. Eg prøver alltid å tolka dei i beste meining. Men eg visste ikkje at desse teikna er meir å rekna som eit eige språk. Eg leitar meg fram til eit nytt teiknunivers; mange av teikna er ansikt med alle mogelege og umogelege uttrykk. Det finst òg andre figurar. Ein gong fekk eg melding med ein bjørn som slår floke. Den tykte eg var festleg. (Lenge etterpå fekk eg vita at teiknet betyr ‘klem’. Ikkje å forakta det heller). Knapt nokon av teikna er sjølvforklarande; jau, kanskje dei som viser ein munn med noko som sannsynlegvis må bety smil. Men om smilen er glad, ironisk, sarkastisk eller triumferande, ja, sei det. For å avgjera det må eg nok ha eit språkkurs.

Det slår meg etter kvart som eg snåvar innover i emoji-språket, at dei gamal-gamle forfedrane våre måtte ha kjent seg vel i emoji-riket. Eg tenkjer på dei som for mange tusen år sidan laga teikningar av dyr, menneske, båtar og andre figurar ved å hogga dei i stein. Dei ville ha forstått behovet for å bruka teiknspråk for å kunna kommunisera med andre. Kanskje dei til og med kunne ha gjeve gode og konstruktive råd om korleis ein skal tenkja når ein lagar teiknspråk som skal uttrykkja heile kjensleregisteret til digitalt einsretta sjeler. Men, so vart eg litt i stuss. Når eg tenkjer på kor mange doktoravhandlingar som har måtta produserast for kanskje å forstå litt av det forfedreteiknspråket kan ha betydd, vert eg litt fælen med tanke på kor mykje tid eg må bruka for å læra meg emoji-språket. Rettnok har eg pensjonisttid, men det er grenser for kor mykje tid eg er villig til å bruka for å læra eit språk som kanskje set meg mange tusen år attende i tid.

Eg kom til å tenkja på denne journalisten som nyleg fridde til kjærasten sin i eit innlegg i avisa si. Han var so blyg og usikker i det private rommet at han måtte fri i det offentlege rommet. Korleis skulle han ha uttrykt seg med emoji-teikn for å målbera ein bodskap, som vel for dei fleste må kunna seiast å ha emosjonelle dimensjonar? For å vera heilt ærleg: eg trur han hadde kome til kort, sjølv om han hadde brukt av dei over 900 teikna som visstnok skal vera til disposisjon. I det minste hadde det vorte ein teiknbodskap som kunne ha vorte forveksla med progressiv visuell kunst; du veit slik kunst som er kunst fordi det ikkje skal ha noka meining. Og då ville han ha vore fortapt, i alle fall når det galdt giftarmål.

Etter litt leiting på nettet fekk eg ei aha-oppleving. Eg kom over eit dokument  med 75 emoji-teikn, og dei er berre eit utdrag av ei stor mengde teikn. Det var først når eg kunne lesa dei skrivne forklaringane, at meiningsinnhaldet kunne siga inn over meg. Med andre ord: me må bruka det skrivne ordet for å forklara og dermed forstå dette nye teiknspråket. Det i seg sjølv er oppklarande. Eg trur eg droppar kurs; det kan halda med å slå opp i dei skriftlege forklaringane for det nye språket, dei gongene eg treng det.

Share