Stikkordarkiv: folkminnessamling

Studietur for 50 år sidan

Våren 1971 var eg flittig student ved Universitetet i Bergen og midt inne i skriveprosessen med magistergadsavhandlinga om fossegrimen og nøkken. Eg hadde fått oversyn over tradisjonsmaterialet i Noreg. Det neste var å orientera seg i dei nordiske landa. Eg avgrensa meg til trykte tradisjonssamlingar. Unntaket var Sverige. Eg hadde fått god kontakt med Bengt af Klintberg og Carl-Herman Tillhagen (1906-2002), to av dei leiande folkloristane i Sverige på den tida. Begge hadde vore gjesteførelesarar i Bergen. Tillhagen var leiar for «folkminnessamlingen» på Nordiska museet, og han inviterte meg til å koma for å sjå gjennom det omfattande arkivmaterialet han hadde ansvaret for. Med eit lite reisestipend frå Universitetet kunne eg i månadsskiftet april-mai setja meg på fly frå Bergen på den fyrste studieturen nokosinne til Stockholm. Eg skulle bu hjå Tillhagen på Lidingö, eit fasjonabelt villa-område.

Carl-Herman Tillhagen var ein høgreist mann og framstod som ein sjølvtrygg patriark. Den fyrste morgonen me kom til kontorlokala på Norr Mälarstrand, gløymer eg aldri. Det arbeidde 20-30 personar der med å skriva tradisjonsmateriale, både prenta og uprenta, over på arkivkort. Desse korta vart så plasserte inn i det store avskriftarkivet som Folkminnessamlingen var kjend for. Då Tillhagen og eg kom ut av heisen i tredje etasje, stod heile personalet oppmarsjert på begge sider av ein korridor. Arbeidsleiaren, ein eldre, pertentleg herre, sa høgt ut i rommet «God morron, dr. Tillhagen!» Dei andre stemde i med same helsinga medan dei bøygde seg djupt for sjefen som skreid gjennom gangen og låste seg inn på kontoret sitt. Dette skjedde kvar morgon. Eg observerte, men kommenterte ikkje.

Eg fekk ein arbeidsplass rett ved det store kvelvet, der arkivmaterialet vart oppbevart. Der gjekk eg gjennom eit omfattande materiale om «näck» og «forskarl», og gjorde dei notatata eg meinte var nødvendig for oppgåva mi. Eg måtte skriva av sjølv det eg skulle ha, kopimaskin var ikkje aktuell.

Veka som studiegjest hjå ekteparet Tillhagen var ei spesiell, men hyggeleg oppleving. Han sjølv var lett å samtala med i den meining at han som oftast stod for både argumentasjon og konklusjon. For ein uferdig student var det absolutt lærerikt. Lite ante eg at eg tre år seinare skulle låsa meg inn på kontoret hans som intendent og leiar for Nordiska museets folkminnessamling. Men då var det slutt med morgonoppstilling i korridoren. Det er ei heilt anna soge som skulle vara i tre år.

Share