Inkjevetta

«Nei, slikt er ikkje å bry seg om; det er inkjevetta,» kunne far ordleggja seg. Han meinte det ikkje var noko å bry seg om, når me ungane klaga på noko lite som hadde hendt, og som me ikkje likte eller tykte var urettvist. Meldinga hans var kontant og gav bod om at det ikkje var noko å bruka tid og energi på. I dag ville det vanlege ordet ha vore ‘ingen ting’, som dominerer i daglegspråket både hjå ung og gamal.

‘Inkjevetta’ er samansett av to ord, og siste lekken kjem truleg får ‘vette» = eit vesen, ein ting. Eit ‘vette’ kunne tidlegare verta brukt om underjordiske vesen.

«Han er ikkje noko inkjevetta,» kunne me seia om ein person for å fortelja at nokon var viktig eller framståande. Det kan likevel liggja dobbel meining her, spesielt når formuleringa inneheld dobbel nekting. Personen kan heilt reelt vera viktig. Men formuleringa kan òg signalisera at det er vedkomande sjølv som trur han/ho er viktig, medan omgjevnadene er heller tvilande. Det er berre samanhengen og formuleringa i lag med tonefall og kroppsspråk som fortel kva avsendaren meiner. Denne uttrykks-rikdomen som ligg i språket vårt, kan gjera samhandlinga med andre personar ekstra innhaldsrik og gjevande, berre me veit å ta vare på det språklege mangfaldet.

Å kjenna seg inkjevetta er ikkje noka god kjensle. Då kan ein hamna i ein djup og myrk kjellar. Slike gonger gjeld det å finna vegen opp kjellertrappa fort og svint. Språkleg uttrykkjer ‘inkjevetta’ i slike samanhengar mykje meir enn det meir nøytrale ‘ingen ting’. Ja, i grunnen er ‘inkjevetta’ eit stempla godt ord. Slikt kan ein hevda når ein har vakse opp med ordet. Andre kan med like stor rett hevda at ordet verkar søkt og framandt. Uansett: det er ikkje inkjevetta å vera open og var for språklege nyansar og mangfald når ein vil humpa med i den evige språkdansen.

Share

Legg igjen en kommentar

Din e-postadresse vil ikke bli publisert. Obligatoriske felt er merket med *