Stikkordarkiv: eksamen

1972 – eit snublande år

Somme år har festa seg betre i minnet enn andre. 1972 er eit slikt år for meg. I desember 1971 hadde eg levert inn dei siste kapitla av magistergradsavhandlinga mi om fossegrimen og nøkken. Etter planen skulle eg ta eksamen våren 1972. Vintermånadene gjekk med til å pussa på teksten, teikna ut kart som viste korleis kjeldematerialet spreidde seg i Noreg og skriva ei omfattande litteratur- og kjeldeliste. Kring påsketider kunne eg leiga nokon som kunne få det handskrivne produktet over i maskinskriven form. Så overtok instituttet med kopiering og produksjon av nødvendige eksemplar.

Som magistergradsstudent skulle/måtte eg sjølv laga pensumlista som skulle liggja til grunn for eksamen. Eg hadde bra med tid til å setja meg inn i relevant og ny litteratur og hadde god kontroll på dei viktigaste tidsskrifta som eksisterte på den tida. Slik sett trur eg pensumlista mi var minst like stor utfordring for eksamenskommisjonen som meg sjølv.

På den tid trur eg det var tre skriftlege eksamensdagar, ein kort på åtte timar og to på 10 eller 12 timar. Eg hugsar me kunne kjøpa middag dei to lengste dagane. Eksamen vart avslutta med ei prøveforelesing og ein munnleg eksaminasjon. Eg fekk ei veke på å førebu prøveførelesinga. Vinteren 1972 var eg timelærar i norsk for ein klasse i ungdomsskulepensum på Friundervisninga. Sjølvsagt laga det seg slik at klassen skulle opp i munnleg eksamen same veka eg skulle førebu førelesinga. Heldigvis fekk eg eit emne for førelesinga som eg på den tid var relativt åleine om å kunna noko om. Dermed gjekk det greitt.

Med magistergrad i folkloristikk (som den fyrste ved Universitetet i Bergen) var ikkje arbeidsmarknaden spesielt innlysande. Eg hadde sjølvsagt tinga Norsk lysingsblad den våren, og der dukka det opp styrarstilling på Valdres folkemuseum på Fagernes. I studietida hadde museum ikkje vore i tankane mine. Eg sende likevel ein søknad, og som åleine søkjar fekk eg på seinsommaren tilbod om å verta konstituert eitt år, sidan eg ikkje hadde museumspraksis. Ein kompliserande faktor var at eg skulle gjera militærtenesta mi etter ferdig utdanning. Det ordna seg slik at eg fekk eitt års permisjon frå militæret for å kunna ta det eine året på museet. Dermed flytte ein liten familie på tre frå Åsane i Bergen til Leira i Valdres dei fyrste dagane i september 1972. Slik snubla eg for 50 år sidan litt tilfeldig inn i museumsverda, der eg seinare fekk vera med på mange arbeidsoppgåver.

Share

Mitt Hauge-dikt

Mange av oss søkjer til lyrikk når me skal finna ord som på ein konsentrert måte gjev oss nye tankar, nye perspektiv på tilværet og, i beste fall, ny innsikt. Olav H. Hauge (1908-1994) er ein av storkultane i norsk lyrikkhistorie, og me er mange som stendig søkjer inn i dikta hans. Sjølv er eg spesielt glad i dei korte dikta hans, der han på ein naken måte og med få ord inviterer oss ut på eit hav av assosiasjonar om ulike dimensjonar ved det å vera menneske.

Det er skipa eit eige lag for å fremja interessa for diktinga hans, Venelaget Olav H. Hauge; sjå heimesida til laget http://www.venelagethauge.no/. På Fjesboka er det også ei side som på ulikt vis prøver å visa mangfaldet og spennvidda i Hauges dikting. Nyleg starta me opp ein uhøgtidleg serie som me kallar Mitt Hauge-dikt. Meininga er at ulike personar skal fortelja kort om eit Hauge-dikt som  betyr eller har betydd noko spesielt for han eller henne. Me kan godt seia at me vil visa korleis lyrikk kan bety noko i kvardagane, som me har mest av her i livet. Serien kan ein finna på denne lenkja: https://www.facebook.com/groups/274612409260192/.

For å visa korleis eit Hauge-dikt kan spela ei rolle i ein heilt spesiell situasjon, publiserer eg mitt bidrag. Teksten vert tilgjengeleg samstundes som bloggtekst og som ein litt avkorta tekst på Fjesbok-sida til Venelaget.

DIKT I DAG (FRÅ «DROPAR I AUSTAVIND»)

Dikt i dag er billege,
billege å laga,
billege å kjøpa,
på lag som trebilar
og plastfly til ungane.
Ikkje kostar dei mykje
hovudbrot heller, –
dei greider seg godt utan fjør,
men har dei det,
er det gromare.
Ungdomen ser på ordi
som byggjeklossar,
og kan få til
dei utenkjelegaste ting.
Men kan dei med
tankens terningkast
snu vår ætts lagnad?
Å høkra ut visdom
frå Bibelen og Talmud
er greidt og nyttig,
elles kan alt brukast,
sjølvsyn òg,
enno finst det ei bjørk
som er krokut,
og grannen har eit ordtak
etter far sin.
Tyskarane lagar dikt
enklast og billegast,
japanarane er heller
ikkje burte,
endåtil keisaren deira
skal ha laga yver tusen stykke,
men det er vel ikkje
for sal.
Mao Tse-Tung sender
dikti sine ut: sterke
uppsongar, trugande
varsel,
og gjer ordi
til røynd.

Det er nok ikkje dette diktet eg oppsøkjer oftast hjå Olav H. Hauge. Det har likevel fått ein spesiell plass i minnet mitt. Våren 1970 tok eg eksamen i nordisk språk og litteratur mellomfag ved Universitetet i Bergen. Andre eksamensdagen skulle me analysera dikt. Eg møtte opp litt molefonken fordi eg var misnøgd med fyrste eksamensdagen. Då me fekk oppgåvene, kvikna eg til. Dette diktet lyste i mot meg, og eg kjente korleis heimlege, litt underfundige formuleringar gav meg hugskot til å reflektera over diktet. Det er ikkje eit kort dikt, men Hauge brukar dei korte, presise formuleringane sine til å opna opp mykje innhald. Diktet inneheld kommentarar til samfunns- og kulturutviklinga frå slutten av 1960-talet og er slik sett meir direkte knytt til dagsaktuelle tilhøve enn det me ofte kan oppleva hjå Hauge. I alle fall, det er vel den einaste gongen eg har hatt ei kjensle av velvære på ein eksamensdag. Sensorane må ha likt det dei las, fordi resultatet denne dagen var med på å gje meg ein brukande sluttkarakter.

Share